ฟอสซิลไดโนเสาร์ในประเทศไทย

        

https://mpics.manager.co.th/pics/Images/560000006039101.JPEG

         สวัสดีครับวันนี้ผมจะพาไปทำความรู้จักฟอสซิลของสัตว์ในประเทศไทย ที่เมื่อหลายล้านปีก่อนเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่อยู่บนโลก หลายสาย หลายเผ่าพันธุ์ ทั้งประเภทกินเนื้อและกินพืชเป็นอาหาร ที่เรียกว่าไดโนเสาร์ แต่แล้วสายพันธุ์ของไดโนเสาร์ก็ต้องสิ้นสุดลง โดยมีแนวคิดหรือสมมติฐานเกี่ยวกับการสูญพันธุ์ของไดโนเสาร์ที่ได้รับความสนใจและเป็นที่ถกเถียงกันได้แก่ การชนโลกของดาวเคราะห์น้อย และ การระเบิดของภูเขาไฟที่ที่ราบสูง Deccan ในประเทศอินเดีย จากการสูญพันธุ์ของไดโนเสาร์ได้ทิ้งไว้แต่ซากเถ้ากระดูกและฟอสซิลให้เห็นมาตามกาลเวลา

         ซึ่งซากดึกดำบรรพ์ หรือ ฟอสซิล (Fossil) คือ ซากหรือร่องรอยของพืชหรือสัตว์ที่ถูกเก็บรักษาไว้โดยธรรมชาติในชั้นหินในเปลือกโลก โดยฟอสซิลสามารถบอกให้เราทราบถึงชนิดรูปแบบและวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตในช่วงระยะเวลาทางธรณีวิทยา รวมทั้งสามารถบ่งบอกสภาพแวดล้อมของโลกในอดีตกาลได้

        เนื่องจากไดโนเสาร์มีชีวิตอยู่ในช่วงยุค Triassic ถึง Cretaceous ที่ผ่านไปหลายล้านปีชั้นของทรายและโคลนยังคงทับซากไดโนเสาร์ไว้จนกลายเป็นหินและถูกผนึกไว้ในชั้นหินด้วยซีเมนต์ธรรมชาติ จนเมื่อพื้นผิวโลกมีการเคลื่อนตัว ชั้นหินบางส่วนถูกยกตัวสูงขึ้นแล้วเกิดการกัดกร่อนทำลายชั้นหินโดยความร้อนจากดวงอาทิตย์ ความเย็นจากน้ำแข็ง ฝน และลม จนกระทั่งถึงชั้นที่มีฟอสซิลอยู่ทำให้บางส่วนของฟอสซิลโผล่ออกมาเป็นร่องรอย ซึ่งทำให้ฟอสซิลสามารถพบได้ในประเทศไทย ที่ส่วนใหญ่พบได้ในบริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเฉพาะในบริเวณที่ราบสูงโคราชและพบเป็นแห่งๆในภาคเหนือและภาคใต้ ที่ชั้นหินประกอบด้วยหินดินดาน หินทรายแป้ง หินทราย และหินกรวดมนมีสีน้ำตาลแดงเป็นส่วนใหญ่ ตอนบนของหินชุดนี้มีชั้นของเกลือหินและยิปซัมอยู่ด้วย เนื่องจากชั้นหินเหล่านี้มีสีแดงเกือบทั้งหมดจึงเรียกหินชุดนี้ว่า ชั้นหินตะกอนแดง (red bed) ซึ่งรู้จักกันในชื่อ กลุ่มหินโคราช โดยหินกลุ่มนี้มีความหนากว่า 4,000 เมตร

ซอโรพอด

http://www.komkid.com/wp-content/uploads/2015/01/Plateosaurus.jpg

การค้นหาฟอสซิลของไดโนเสาร์ในประเทศไทยเพิ่งเริ่มต้นมาไม่นาน โดยโครงการศึกษาวิจัยฟอสซิลของสัตว์มีกระดูกสันหลังในประเทศไทยกรมทรัพยากรธรณี ในปี พ.ศ.2519 ซึ่งกรมทรัพยากรธรณีได้ค้นพบกระดูกไดโนเสาร์ที่อุทยานแห่งชาติภูเวียง จังหวัดขอนแก่น ทราบว่าเป็นไดโนเสาร์ซอโรพอด กินพืช เดิน 4 เท้า คอยาว หางยาว มีความยาวประมาณ 15 เมตร อายุประมาณ 130 ล้านปี นับว่าเป็นรายงานการค้นพบไดโนเสาร์เป็นครั้งแรกในประเทศไทย ต่อมาในปี พ.ศ.2524 และ 2525 ได้มีการสำรวจที่บริเวณภูเวียงอีกทำให้พบกระดูกส่วนต่างๆของไดโนเสาร์และสัตว์อื่นๆเป็นจำนวนมากอยู่ในชั้นหิน จึงนับได้ว่าเป็นการเริ่มต้นการค้นหาฟอสซิลไดโนเสาร์อย่างจริงจัง

http://www.oknation.net/blog/home/album_data/851/18851/album/15902/images/134946.jpg

ในปัจจุบันฟอสซิลไดโนเสาร์ที่พบในประเทศไทย มีการแบ่งหมวดหมู่ตามยุค ดังนี้

ยุคไทรแอสสิก พ.ศ. 2550 สำรวจพบส่วนกระดูกขา และกระดูกสันหลัง ที่ อ.ภูกระดึง จ.เลย อายุประมาณ 210 ล้านปี คาดเป็นไดโนเสาร์กินเนื้อ

ยุคไทรแอสสิกตอนปลาย พ.ศ. 2535 สำรวจพบส่วนกระดูกสะโพกส่วนหน้าของไดโนเสาร์โพรซอโรพอด ที่ อ.น้ำหนาว จ.เพชรบูรณ์ อายุประมาณ 200 ล้านปี เก่าแก่ที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ยุคจูแรสสิก พ.ศ. 2539 สำรวจพบฟันของไดโนเสาร์เทอโรพอด ซอโรพอด และสเทโกซอร์ ที่ อ.คำม่วง จ.กาฬสินธุ์ อายุประมาณ 150-190 ล้านปี

ยุคครีเทเชียส มีการค้นพบฟอสซิลเป็นจำนวนมากในประเทศไทย โดยจำแนกดังนี้

รอยเท้าไดโนเสาร์ชั้นหินของหมวดหินพระวิหาร อายุประมาณ 140 ล้านปี บริเวณที่พบมี 4 แหล่ง

ซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์บริเวณแหล่งขุดค้นไดโนเสาร์ภูเวียงที่พบฟอสซิลเป็นจำนวนมาก ทำให้ถูกประกาศเป็นบริเวณอุทยานแห่งชาติภูเวียง

ฟอสซิลไดโนเสาร์ พิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียง

http://ed.files-media.com/static-cache/resize-cache/790x528/ud/images/1/49/145967/P3101987_Cover.jpg

ซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์อื่นๆ

          สำหรับเรื่องฟอสซิลของไดโนเสาร์ในประเทศไทยได้ทำให้เราเห็นว่า ไดโนเสาร์อาจเคยเป็นสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ประเทศไทยมาตั้งแต่ต้นในหลายล้านปีก่อน หรืออาจถูกทำให้เข้าใจว่าเคยมีชีวิตในพื้นที่นี้จากการแยกตัวของเปลือกโลกเมื่อครั้งอดีต อย่างไรก็ตามการค้นพบฟอสซิลของสิ่งมีชีวิตยุคดึกดำบรรพ์อย่างไดโนเสาร์ ทำให้เราเห็นถึงวิวัฒนาการของสัตว์จากการเอาชีวิตรอดในสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ บางสายพันธ์ก็สูญพันธ์ไป บางสายพันธ์ก็ยังคงดำรงอยู่ แต่ในรูปลักษณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปจากการปรับตัว ผมได้แต่หวังว่างานชิ้นนี้จะเป็นประโยชน์ให้แก่ผู้ที่สนใจในเรื่องของไดโนเสาร์ และฟอสซิล ขอบคุณครับ

เอกสารอ้างอิง

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (ม.ป.ป.). ไดโนเสาร์ในประเทศไทย. 

           สืบค้นเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2561.

จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ไดโนเสาร์ในประเทศไทย

          Mmiray. (2559). ไดโนเสาร์ที่ค้นพบในประเทศไทย. 

                     สืบค้นเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2561.

จาก http://miray0257.blogspot.com/

          เอกวัสน์ สิทธิถาวร ศูนย์สารสนเทศทรัพยากรธรณี . (ม.ป.ป.). 

                    ซากดึกดำบรรพ์ และไดโนเสาร์. สืบค้นเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2561.  

จาก http://www.dmr.go.th/main.php?filename=ti2din1d